İşletme Körlüğü

İşletme körlüğünü basit anlamda tanımlamamız gerekirse; çalışanların zaman içinde firmaların yaşadıkları ortamdaki eksiklikleri görmesini engelleyen bir durumun ortaya çıkması veya gördüğü eksikliklerden yeterince rahatsızlık duyulmaması, eksikliklerin olduğu biçimde itirazsız kabullenilmesidir, işletmede kullanılan yöntem ve uygulamalardaki hataların ve gelecekteki olası fırsatların ve risklerin çalışanlar tarafından algılanamaması sorunudur.

İşletme körlüğünde, çalışanlar firmada yapılmakta olan işlerle ilgili eleştirel bakış, problem arama ve problemlere çözüm arama istek ve motivasyonlarını zaman içinde kaybetmişlerdir. İşletmede bir problem varsa bunun çözümü için tespiti gerekir. Tespit edilmeyen ve varlığından haberdar olunmayan bir konuya işletme içinde doğal olarak çözüm aranmayacaktır. Çalışanlar ve yönetenler bilmektedirler ki, onların işletmedeki varlıklarının bir nedeni de sorunları tespit ederek onları çözmek ve çözemediklerinde ise çözüm önerileri ile birlikte sorunları ortaya koymalarıdır.

İşletme körlüğü, yöneticiler için çok daha zor olabilmektedir. Günlük problemlerle meşgul olan yöneticiler, işletme körlüğü nedeniyle, halledilmesi son derece kolay olan problemlere bile çözüm bulmakta zorlanabilmekte ve özellikle işletmenin geleceğini ilgilendirecek konularda, oluşabilecek fırsatları fark edemeyerek veya riskleri öngöremeyerek işletmeye önemli kayıplar yaratabilmekte veya işletmeyi yüksek kazanımlardan mahrum bırakabilmektedirler. Yöneticilerin stratejik seviyeden taktiksel seviyeye düşmelerinin en çarpıcı sebebi işletme körlüğü olarak açıklanabilir.

İşletme Körlüğünün Bazı Sebepleri;

- Kurumsallaşamama durumu
- Çember sendromu sorunu: Çoğunlukla makam ve yetki sahiplerinin etrafındaki bazı oluşumlar, alt kademde çalışan bazı vizyoner ve üretken personelin görüş ve düşüncelerinin karar mercilerine ulaşmasına engel olabilmektedir. Liderin veya karar vericilerin etrafındaki bu yapılanmayı çember sendromu olarak tanımlayan bu sorun, bazen yönetim körlüğüne de sebebiyet verebilir. 
- Rutine bağlama Durumu: Bir çalışmada “Aşırı Yakınlık” olarak ifade edilmiş bu duruma göre, bir süre aynı üretim tekniğiyle üretim yapan bir işçinin, her zaman aynı tarzla çalışması (rutine bağlaması) sonucunda ortamda meydana çıkabilecek tehditlerin farkına varmamasına neden olabilir. 
- Geçmiş başarıların getirdiği rehavet durumu

İşletme körlüğü hastalığının reçetesi;

- Öncelikle kurum kültürünün gözden geçirilmesi şarttır.
- Kurum kültürünün, hiyerarşik yapının kişiler arasında uçurumlara yol açmadığı bir şekilde geliştirilmesi/değiştirilmesi gerekmektedir.
- Ortak çalışmalar, toplantılar, projeler  yapılması ya da arttırılması büyük katkı sağlamaktadır.
İşletme körlüğü için bazen en güzel çözüm “dışarıdan bir göz” olabilmektedir.Buna göre müşteriler başta olmak üzere işletme dışından kişilerin işletmeye ilişkin görüş ve önerileri işletmenin yolunu aydınlatabilir.
- Dışarıdan bir göz olarak tavsiye edilen yöntem; Danışmanlık hizmeti almak. İyi bir danışman tamamen objektif olarak işletmeyi değerlendirebilecek yetkinlikte olacaktır ve özellikle çalışmaya başlandığında elde ettiği birincil veriler ile işletmenin bir röntgenini çekecek ve dışarıdan bir göz olarak gördüklerini aktaracaktır.

İşletme körlüğü ile ilgili hikaye

Juan, motorsikleti ile Meksika sınırına gelir. Arkasındaki iki büyük çantayı gören sınır polisi şüphelenir ve içinde ne olduğunu sorar…
Juan, “Yalnızca kum” diye yanıt verince polis, “Aç bakalım çantaları” der.
Juan çantaları açar, polis didik didik kontrol etmesine rağmen kumdan başka bir şey bulamaz çantada.
Bununla yetinmeyen polis, gece yarısına kadar kumu her tür tahlilden geçirtir ancak saf kumdan başka bir şey yoktur.
Polis, çantalarını Juan’a geri verir ve sınırdan geçmesine izin verir. Ertesi gün Juan Motosikletinin arkasında iki büyük çantayla tekrar sınırda belirir. Polis Juan’i gene durdurur, didik didik arar, bir şey bulamaz ve Juan’i serbest bırakmak zorunda kalır.
Bu olay, polis emekli olana dek yıllarca devam eder.
Bir gün emekli polis Meksika’da bir barda otururken Juan’in içeri girdini görür ve derhal yakasına yapışır:
“Senin yıllardır bir şeyler kaçırdığından eminim. Çıldıracağım. Geceleri uyku uyuyamıyordum senin yüzünden. Lütfen anlat bana ne kaçırdığını. Aramızda kalacağından emin olabilirsin.”
Juan gülümseyerek yanıtlar:   “Motorsiklet”
*Aslında işletme körlüğü ile ilgili verilebilecek mesajı bu hikaye ile vermiş oluyoruz. Motosikletli kaçakçıyı işletmenin sorunu, polis memurunu ise işletme yöneticisi/çalışanı olarak düşünürsek, işletme körlüğünün ne demek olduğu kendiliğinden ortaya çıkıyor.




KAYNAKÇA
https://www.timder.org.tr/haber//Isletme-Korlugu-Ogrenilmis-Caresizlik/190
https://www.isletmeyazilari.com/2017/01/12/isletme-korlugu-kavrami-ve-cozum-onerilerim/